Kitap Tanıtım Yazı Serisi – 6

ERZURUMLU HÜSEYİN AVNİ ULAŞ: ÇAĞLARI AŞAN GÜR VE DEMOKRAT SES

İnsanlar vardır gök kubbede hoş seda bırakırlar. Kimileri yazdıklarıyla, kimileri söyledikleriyle kimileriyse duruşlarıyla. Bazen bir satır yazı veya bir mısra nasıl bir iz bırakırsa sadırlarda bazen bir duruş veya bir cümlelik tarihi söz de çağları aşan bir sedayla yer edinir milletin hafızasında. Hani şair İsmet ÖZEL diyor ya “zor zamanda konuşmak” işte bu cümlenin ete kemiğe bürünmüş halidir merhum Erzurumlu Hüseyin Avni ULAŞ. Kendisi adeta zor zamanların gür sesidir. Ve çağları aşıp gelen o yağız duruşu: “Ben yalnız faziletimi muhafazaya mecburum.” Bu iki hasleti dahi kendisini daima hayırla yâd ettirecek kadar kıymetli ve değerlidir.

Böyle bir insanı en güzel ve en teferruatlı bir şekilde anlatan kitabı okumayı, yazarının muhabbetlerinden nasiplenmeyi ve kendisiyle aynı köylü “kümbetli” olmayı nasip eden Mevla’ya hamt olsun. Bu, benim için daima bir onur vesilesidir.

“Erzurumlu Hüseyin Avni Ulaş” kitabı bir araştırma/inceleme/derleme kitabıdır. Ve yazarı münevver/muallim/yazar Muammer ÇELİK.

Sayın Muammer ÇELİK hocam, yüreğinden seçtiği naif kelimelerle kelam eden ve kelamını latif bir üslupla muhatabının gönlüne tezyinatla nakşeden kıymetli bir münevverdir.

“Erzurumlu Hüseyin Avni Ulaş” kitabı, ilk olarak 1996 yılında dergâh yayınlarından çıkmış olmakla beraber, genişletilmiş 2. baskısı yine dergâh yayınlarının “Erzurum kitapları” serisi dâhilinde 2017 yılında okuruyla buluşmuştur.

Objektif olma gayesini ilke kabul eden kitap, üç bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm: Hayatını; ikinci bölüm: Karakteri, arkadaşları, fikirleri ve meclis konuşmalarını; üçüncü bölüm ise Hüseyin Avni Ulaş Bey hakkında yazılanlar başlığını konu edinmiştir.

Sunuş başlığı altında Erzurumlu değerlerimizden olan Ezel ERVERDİ Beyin birinci ve ikinci baskıların ön sözlerini kaleme aldığına şahitlik ediyoruz.

Ön Söz yazısında adet üzere kitap hakkında genel bilgi verilmekle beraber özellikle dikkatimi çeken iki husus oldu. Bunlar Hüseyin Avni Ulaş Beyle alakalı yazı yazan-lar ve çalışmalar yapan-lar hakkında genel bilgilerin verilmesi ve kitabın ilk baskısıyla ülke genelinde büyük bir ilgi uyandırıp dikkatleri Hüseyin Avni Ulaş Beye yönelmesini sağlamış olmasıdır.

Kitabın birinci bölümüne başlarken bize “ey okuyucu okuyacağın kişi özü sözüyle, sözü duruşuyla kenetlenmiş bir şahsiyetin hayatıdır” diyormuş gibi “Biz Erzurumlular örnek alacağımız bir “dadaşın” hayatını okuyarak “duygu ve hareketlerinden kıvılcımlar kapıp, leşleşen bedenimizi, donan ruhlarımızı ateşlemeğe yarar” diyoruz.” cümlesi karşılar bizi. Ve devamında Hüseyin Avni Ulaş Beyin doğumundan ölümüne kadar 61 yıllık hayatını genel manada anlatır.

İkinci bölümde karakterine dair ailesinin, yakın arkadaşlarının ve hatta tanıyanlarının tereddütsüz bütün hayatına hüsnü şehadetle şahit oldukları yanında özellikle de siyasi ahlakının ve vatanperver bir karaktere sahip olduğu ağır basmaktadır. Yakın arkadaşlarının Mehmet Akif ERSOY, Kara Vasif KARAKOL, Çolak Selahaddin KÖSEOĞLU ve Süleyman Necati GÜNERİ olduğunu öğrenmekteyiz. Fikirlerinin ise “hakkaniyet ve mesuliyet” duygusu mayasıyla şekillendiğini rahatça görebiliriz. Ve meclis konuşmaların da ise demokrasi yanlısı olup meclis kürsüsünde duru ama aynı zamanda gür bir hatip olduğuna tanıklık etmekteyiz.

Üçüncü bölümde ise hakkında lehte ve aleyhte olan yazılanları okumaktayız. Ve bu yazılanlar kitaba alınan ve alınmayanlar olarak da liste yapılıp okuyuculara sunulmuş güzel bir hizmettir.

Netice itibariyle kitap, siyasi kimliğiyle ön plana çıkan Hüseyin Avni Beyin hakkında sağlam bilgiler sunmaktadır. Siyasi duruşunun her siyasi teşkilata/STK’ya/oluşuma eğitim seminerleri altında anlatılacağı misallerle doludur. Örnek teşkil eden bir duruşa sahip olduğu için büyük bir dikkatle üzerinde durulmalıdır. Bunların yanında elbette ki hukukçu, baba, arkadaş, fikir adamı ve yenilikçidir. Bu özellikleri de göz ardı edilmeyecek kadar güzelliklerle dopdoludur. Kitap, bütün bu özellik ve güzelliklere ev sahipliği sapan satırlarla örülüdür.

Sağlam eğitim alan, hukukun üstünlüğüne inanan, askerliğinde Kafkas cephesinde savaşan ve çetelerle mücadele eden, siyasi hayatında halkın egemenliğine inanan, istiklal mahkemelerince yargılanan, sürgünler/gözetimler/takipler yaşayan, maddi sıkıntılarla cebelleşen ve bütün bunlara rağmen faziletini muhafazadan asla taviz vermeyen kavruk bir Anadolu evladıdır Hüseyin Avni Ulaş Bey. Ve bütün bu özellikleriyle birisini çok etkilemiştir ki o da büyük mütefekkir ve münevverimiz merhum Nurettin TOPÇU hocadan başkası değildir. Belki de en büyük başarısı veya iyiliği merhum Nurettin Topçu hocanın yetişmesinde ve şahsiyetinin oluşmasında en büyük paya sahip olmasıdır.

Kitabın sonuç bölümünde Ali İhsan Yurt’un bahsettiği “Dört yol ağzına gelip çadır kurmuşsun, ya dövüşürsün ya da kalkıp gidersin!” sözünün şuuruna her Erzurumlu gibi Hüseyin Avni Bey de sahiptir. Ve bu şuurla demek istiyorum ki her daim “Erzurumlu Hüseyin Avni” yazısını kullanan ve bununla da memleket aidiyetini en güzel şekilde yaşatan Erzurumlu Hüseyin Avni Ulaş’ı en güzel ve doğru şekilde anlatmak ve tanıtmak Hüseyin Avni Beyin bütün hemşerilerinden beklediği dua ve vefanın ta kendisidir.

Öpüp kokladığı kelimelerle kelam eyleyen kıymetli üstadım!

Erzurumlu Hüseyin Avni Ulaş Beyden öğrendiğimiz “ben yalnızca faziletimi muhafazaya mecburum” sözünü kendisine ilke edinen güzel insanların dualarında daima anılmanız dileğiyle…

(Kısa bir not: Muammer ÇELİK hocamın “Erzurum Kitabı” da en az bu kitap kadar önemli ve bilgi doludur. Kesinlikle okunmalıdır.)

01.12.2020